Evcil hayvan sahipleri olarak anesteziden
korkmalı mıyız?
Evcil hayvan beslemek beraberinde birçok sorumluluk getirse de alınması en
güç sorumluluklardan biri anestezidir. Hayvanın yaşı ister genç olsun ister
ileri, anestezi her daim göz korkutmakta olup maalesef söz konusu risk ile
ilgili gerek sosyal medya gerekse internet sitelerinde doğrudan çok yanlış bilgi
bulunmakta ve bu durum olası endişeyi daha da arttırmaktadır. Bu yazımızda
sizler için anestezi hakkında bilmeniz gerekenleri kısaca özetlemekteyiz.
Genel anestezi, sedasyon ve lokal anestezi nedir?
Genel anestezi, sayılabilecek anestezi çeşitleri içerisinde en kapsamlı ve
en derin anestezi şeklidir. Katı ve gaz anestezisi olarak iki temel çeşidi
bulunmakta olup her ikisinde de hastanın bilinci tamamen kapanacak şekilde
uyutulup işlem yapılmaktadır. Genelde ameliyatlarda kullanılmakla birlikte bu
anestezi çeşidine derin veya oldukça geniş yaralanmalarda tedavi esnasında da başvurulabilmektedir.
Sedasyon, hastanın tam olarak uyutulmadığı, yalnızca ağrı duyumunu ve
ağrıya reaksiyonunu engellemek amacıyla yapılan yarı uyutma işlemidir. Basit
yaralanmalar, kısa süreli basit cerrahi girişimler (sonda takılması, diş çekimi
gibi) esnasında kullanıldığı gibi genel anestezi öncesinde hastayı genel
anesteziye hazırlamak amacıyla da kullanılmaktadır.
Lokal anestezi ise yalnızca işlem yapılacak bölgenin çeşitli yöntemlerle
uyuşturulması anlamına gelir. Hastada genel bir etkisi olmaz. Tek başına
yapılabildiği gibi gerekli durumlarda sedasyona ek olarak da
uygulanabilmektedir.
Anestezi komplikasyonları nedir? Nasıl önlenir? Riskleri en aza indirmenin yolları nedir?
İnsanlarda olduğu gibi elbette ki hayvanlarda da özellikle genel
anestezinin riskleri bulunmaktadır. Bu risklerin azlığı veya çokluğunu ise
hastanın yaşı, genel durumu, varsa kronik rahatsızlığı gibi çeşitli faktörler
belirlemektedir. Hasta sahiplerinin anestezi konusunda en fazla korktuğu risk
ise şüphesiz ki ölüm riskidir. Bu risk
yadsınamaz olsa da gerek operasyon öncesi yapılan genel muayene, gerekse rutin
anestezi öncesi tetkikler ile bu risk en aza indirilebilmektedir. Anestezi
öncesi yapılan rutin tetkikler hastaya göre değişkenlik gösterse de tam kan
sayımı , karaciğer-böbrek değerlerinin kontrolü ve röntgen çekimi anestezi
öncesi prosedürler içerisinde en sık uygulanılanlardır.
Anestezi çeşitleri nedir? Hangisi hayvanım
için en iyisidir?
Söz konusu genel anestezi olduğunda temelde iki çeşit anestezi vardır. Anestezi
şekilleri kabaca katı (enjeksiyon şeklinde) ve gaz (inhalasyon da denilen hava
yolu ile verilen anestezi şekli) olarak ikiye ayrılmaktadır. Hasta için en
uygun anestezi şeklini hayvanın yaşı, kilosu, anatomik yapısı, geçireceği
operasyon ve tabiki operasyon öncesi yapılan tetkikler ve muayene ile birlikte
hekiminiz belirlemektedir. Bir hasta için en uygun olan anestezi şekli bir
başka hayvan için hekiminiz tarafından tercih edilmeyebilir. Bu nedenle
anestezi seçimini genellemek sağlıklı bir yaklaşım değildir.
Operasyondan sonra anesteziye bağlı
görülebilecek etkiler nedir? Ne zaman geçer?
Geçirilen her operasyonun içerdiği anestezi miktarı farklı olmakla birlikte
aynı operasyonu veya anesteziyi almış her hayvanda da anesteziden çıkma şekli
ve süresi farklılık göstermektedir. Gerek yaş gerekse diğer tüm biyolojik farklılıklar
uyanma ve sonrası sürecin tamamen farklı olmasına sebebiyet vermekle birlikte en
sık rastlanan durumlar hipotansiyona bağlı hafif sersemlik, kusma ve kimi zaman
idrar kaçırmadır. Bu durumlar yukarıda bahsi geçen faktörlerden dolayı farklı
zamanlarda normale dönmekte olup ortalama 12 saat ile 24 arasında değişkenlik
göstermektedir. Yaşla birlikte bu süre artarken genç hayvanlar daha hızlı
metabolizmaya sahip olduğundan anestezi etkisinden çok daha erken çıkarlar. Operasyon
öncesi, operasyon sırası ve sonrasında uygulanan doğru ağrı yönetiminin de
hastanın anestezi sonrasında normal hayatına dönüş hızı üzerinde oldukça olumlu
etkisi bulunmaktadır.
VETPOZİTİF VETERİNER SAĞLIK MERKEZİ
Veteriner Hekim Hülya KULA
Detaylı bilgi ve randevu 05519555775 numaralı telefonu arayarak veya whatsapp üzerinden yazarak bizlere ulaşabilirsiniz.