Anestezi ve Reanimasyon

Cerrahi işlemler öncesinde ağrı ve acının ortadan kaldırılması, hekimin operasyonu başarı bir biçimde yapabilmesi için anestezi uygulanması gerekir. Anestezik maddeleri uygulama yoluna göre basitçe gaz ve enjektabl olarak ayırabiliriz ancak bunlarda kendi aralarında kollara ayrılır. Gaz anestezisi uygun görülen bir hayvan için ayrıca hangi gaz anesteziğinin de kullanılacağı belirlenir.

Enjektabl yapılması uygun olan bir hayvan için de hangi maddenin hangi dozda ve hangi yolla verileceği belirlenir. 

Anestezik maddeler ;

- yapılacak olan operasyona

- operasyon süresine

- hayvanın yaşına

- ırkına 

- operasyon öncesi yapılan testlerin sonuçlarına göre belirlenir.

Bu nedenle anestezi hakkında en doğru bilgilendirme hayvana yapılacak testler ve hayvanın muayenesi sonucunda ortaya çıkar ve belirlenir. 

Operasyon öncesi yapılacak kan tahlillleri bu açıdan büyük önem taşır. Tam kan sayımı ve biyokimyasal parametrelere bakılarak hayvanın;

- pıhtılaşma hücreleri

- enfeksiyon durumu 

- anesteziyi vücuttan atacak organların ve

- anestezik maddeden etkilenecek organların fizyolojisinin düzgün olup olmadığına bakılır.

Unutulmamalıdır ki SAĞLIKLI GÖRÜNEN BİR HAYVANIN KAN SONUÇLARINA GÖRE ANESTEZİYE UYGUN ÇIKMAMA İHTİMALİ DE VARDIR.

Günümüzde malesef hayvanların ağrı duymadığına, insanlar kadar acı çekmediğine dair söylentiler devam etmekte. Ancak kimi hayvanların acı eşiği, tıpkı insanlar gibi yüksek olabilirken, daha düşük de olabilir. Özellikle küçük ve hassas olarak tabir edilen ırklarda ağrı hassasiyetinin fazla olabildiğini gözlemleyebiliriz.

En sık yapılan operasyonlardan biri olan kısırlaştırma sonrasında çoğu hayvan sahibinin korktuğu şeyler, davranışları değişecek mi? Herhangi bir sinirlilik hali olur mu? Onu kısırlaştırdığımız için bize kızıp, küser mi?. Bu soruların sebebi çevredeki hayvan sahiplerinin daha öncesinde bu tarz sorunlarla karşılaşması. Ortaya çıkan problemlerin çoğu ağrı yönetiminin yanlış ve hiç yapılmamasından kaynaklıdır. Acı hisseden hayvanlar ( acı, ağrı, yara bölgesinin kaşınması..vb) strese girer ve bunun sonucunda depresif bir hal alabildikleri gibi agresyon da gösterebilirler. 

Operasyonun büyüklüğüne, yerine ve hayvanın genel durumuna bağlı olarak ağrı kesici maddeler ve veriliş yolları belirlenir. Kimi hayvanlarda (amputasyon sonrası gibi ciddi durumlarda) damar yolundan serum ile beraber verilirken kimi hayvanlar da da ( kısırlaştırma operasyonları, ufak kitle uzaklaştırmaları..vb) iğne veya hap/şurup tarzında ağrı kesici kullanılması gerekir. Yine bazı hayvanlarda 2 veya 3 doz yeterli iken bazı hayvanlarda bu süre 1 hafta 10 güne kadar çıkabilir.

Unutmamalıyız ki hayvanlar insanlar gibi etrafında olan bitenleri idrak edemezler. Bu nedenle onları olabildiğince sakin, endişelendirmeden ve korkutmadan operasyona hazırlamak sonrasında da bu sakinliklerini devam ettirmemiz gerekir. 

Veteriner Hekim Esma CİVELEK

Veteriner Hekim Hükya KULA